katoen, biologisch

​10 redenen om voor biologisch katoen te kiezen

Hou je ook zo van katoen? Dé natuurlijke stof bij uitstek. Zacht voor je huid, ademend en gemakkelijk in onderhoud. Helaas is de productie van katoen niet echt duurzaam te noemen. De milieu-impact is gigantisch. En hoewel het een natuurlijk materiaal is, worden er liters chemische producten gebruikt in de teelt en bij de verwerking. Katoen wordt daarom zelfs "the dirtiest crop" genoemd.

Natuurlijk wil je ook je kledingkast verduurzamen. Dan maakt biologisch katoen een wereld van verschil uit voor de boer en zijn familie, de arbeiders in de textielfabrieken, de natuur én voor jezelf.

Biokatoen is ecologisch, zacht en gezond. Dus perfect voor de kleding die je vaak draagt zoals t-shirts, pyjama’s, ondergoed en sokken.

Maar wat is nu het eigenlijk het verschil tussen bio en "gewoon" katoen? Is het vooral een marketingsausje en is bio niet zo verschillend? Maakt het echt zo veel uit?

1. Gezonder voor jou

Biologisch (bio) of organisch katoen wordt geteeld zonder pesticiden en insecticiden. Tijdens de verwerking worden geen schadelijke chemicaliën gebruikt. Daardoor bevat organisch katoen geen resten van chemische producten, die mogelijk allergieën uitlokken, giftig of zelfs kankerverwekkend zijn. De ideale keuze dus voor kledingstukken die je dicht op je huid draagt, zoals pyjama’s en andere nachtkleding, t-shirts, ondergoed,...

2. Gezonder voor de boer en zijn familie

Regulier katoen wordt doorgaans met genetisch gemodificeerde zaden geteeld en vraagt grote hoeveelheden pesticiden en insecticiden. De cijfers spreken voor zich: 16-20% van alle gebruikte insecticiden in de wereld gaan naar de katoenteelt. En dit terwijl katoen slechts 2,5% van alle landbouwgrond wereldwijd gebruikt. Dit gif vervuilt de bodem en het grondwater.

Voor de boer is al dat gif een dure zaak: zowat de helft van de kost van het verbouwen van katoen gaat hieraan op. Vele boeren hebben geen andere keuze dan de jerrycans met gif thuis te bewaren. Wanneer ze leeg zijn worden ze herbruikt om water en eten te bewaren. Een risico...

Volgens de World Health Organization worden op die manier jaarlijks een miljoen katoenarbeiders vergiftigd. Hiervan sterven er jaarlijks 20 000 tot 40 000.

Boeren die biokatoen verbouwen gebruiken natuurlijke manieren om ziektes tegen te gaan in de plaats van pesticiden en insecticiden. Zo planten ze andere gewassen die ziektes op het katoen voorkomen. Een tweede manier is het gebruiken van een natuurlijke pesticide zoals het kruid ‘neem’. Een derde manier zorgt ervoor dat natuurlijke vijanden van katoenplagen (zoals lieveheersbeestjes, vogels, kevers, spinnen, mieren, sluipwespen) een geschikte habitat vinden. Tenslotte, een gezonde bodem voorkomt uitbraken van plagen en ziekten! Deze manier van katoen verbouwen is beter voor de natuur, de biodiversiteit en gezonder voor de boeren.

3. Gezonder voor de texielarbeiders

Tijdens het kleuren, behandelen en afwerken van de stof in de textielfabrieken worden tot 8000 verschillende kleurstoffen en chemische middelen gebruikt. De miljoenen tonnen chemische kleurstof bevatten giftige en kankerverwekkende stoffen. Bovendien vervuilt de verf de plaatselijke rivieren en waterlopen. Goedkope kleurstoffen geven bovendien af tijdens het wassen of tijdens wrijving met je huid. Daarnaast bevatten ze zware metalen die de kleur fixeren. Na het verven komt de afwerking, dit is een nabehandeling die zorgt dat de stof minder krimpt of kreukt, water- of vuilafstotend is of brandwerend. Hierdoor gaat de stof minder lang mee. De meeste chemicaliën zijn niet afbreekbaar, en sommigen zijn zelfs verboden in de EU. In ieder kledingstuk uit regulier katoen zitten schadelijke residues. Deze kunnen allergieën, ademhalingsproblemen of uitslag veroorzaken. In het slechtste geval zijn ze kankerverwekkend.

Bij het maken van kleding uit biologisch katoen worden in de fabriek geen gevaarlijke chemische middelen meer gebruikt. De gebruikte kleurstoffen zijn natuurlijk of op waterbasis. Peroxide wordt gebruikt om de stof witter te maken. Een opluchting voor jouw huid! Maar natuurlijk ook minder vervuilend en veiliger voor de arbeiders die de stoffen verven, snijden en naaien.

4. Minder water nodig

Afhankelijk van de regio en de soort, is voor de teelt van biologisch katoen 91% minder water nodig! De kleding van ARMEDANGELS voldoet hieraan.

Gewoon katoen wordt in monocultuur geteeld. Dit put de bodem uit. Biologisch katoen daarentegen wordt in wisselteelt verbouwd. De boeren die biokatoen verbouwen zorgen ervoor dat de bodems een hogere mate aan organische materie bevat, zodat ze water tot 30% beter vasthouden. Er is minder nood aan irrigatie en er wordt meer vertrouwd op de natuurlijke regenval.

5. Minder CO2 uitstoot

De productie van organisch katoen verbruikt minder fossiele brandstoffen. De CO2 uitstoot is gemiddeld 46% minder dan bij gewoon katoen. De biologische teelt verbruikt namelijk geen chemicaliën of synthetische meststoffen. Anderzijds gebeurt de teelt door katoenboeren op kleinere schaal en meer met de hand, in plaats van met brandstofslurpende machines en irrigatiesystemen.

6. Vrijheid voor de boer

Katoenboeren in India en China zijn extreem arm en slecht opgeleid. Ze verdienen weinig, lopen grote risico’s, werken hard en lang. Bovendien dienen ze na iedere oogst nieuwe peperdure zaden te kopen. Uit de genetisch gemodificeerde zaden groeien namelijk planten die zelf geen zaden maken. Ze sluiten contracten af met grote multinationals voor de aankoop van deze zaden. Vele boeren gaan hiervoor schulden aan. Als gevolg van de klimaatopwarming komen periodes van droogte vaker voor, stijgen de temperaturen en mislukken de oogsten. Dit veroorzaakt plaatselijke tragedies, schulden bij de boeren en zelfs zelfmoorden...

Bij de teelt van biologisch katoen is de boer vrij in zijn keuzes. Hij kan zijn zaden hergebruiken. Ook dient hij geen zware leningen aan te gaan voor de zaden of de pesticiden. Dankzij de wisselteelt kan hij ook biologische voeding verbouwen.

Wanneer de boer ook een fair trade certificaat heeft, ontvangt hij een gegarandeerde prijs voor zijn katoen. Daarnaast krijgt hij een vergoeding voor zijn familie. Dit geeft hen toegang tot water en kinderen kunnen naar school.

7. Eerlijker voor de arbeider

De kledingindustrie is hard voor wie achter de schermen onze kleding maakt. Alles is erop gericht om zo goedkoop mogelijk te produceren. In de lageloonlanden werken textielarbeiders in slechte arbeidsomstandigheden. Arbeiders, vooral vrouwen, werken extreem lange dagen, werktijden van 14 tot 16 uur zijn geen uitzondering. De lonen zijn meestal te laag om voedzaam te kunnen eten of om kinderen naar school te kunnen sturen. De fabrieken zijn vaak slecht onderhouden of zelfs in erbarmelijke staat. Regelmatig gebeuren er zware ongevallen zoals branden. De instorting van Rana Plaza, in Dhaka (de hoofdstad van Bangladesh) in 2013 vormde een triest dieptepunt. Meer dan 1000 mensen stierven, meer dan 2500 raakten gewond. Sindsdien lijkt er niet veel veranderd en ook de Corona crisis maakte duidelijk hoe kwetsbaar de arbeiders en stiksters zijn. Gekende merken annuleerden massaal hun bestellingen zonder ervoor te betalen zodat de fabrieken geen geld hadden om hun personeel te betalen.

Andere problemen zoals werken zonder contract, intimidatie en ongelijkheid en zelfs kinderarbeid zijn geen uitzonderingen.

De textielfabrieken van biologisch katoen worden regelmatig geïnspecteerd volgens een lijst met sociale criteria. De criteria zijn gebaseerd op de normen van de International Labour Organisation. Er wordt bijvoorbeeld gekeken of de werkuren niet overdreven zijn. Of de werkcondities veilig en hygiënisch zijn. En de lonen leefbaar. Volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens heeft iedereen recht op een leefbaar loon. Dat is een loon waarmee je proper water, huisvesting, kleding, voeding, onderwijs, gezondheidszorg, vervoer kan voorzien en dat genoeg is om ook nog een beetje te sparen. Andere criteria zijn het verbod op discriminatie, gedwongen arbeid en kinderarbeid.

8. Diervriendelijker

Restanten van de pesticiden, insecticiden en chemische stoffen gebruikt bij het telen en in de verwerking van regulier katoen vervuilen de bodem en het grondwater, waterlopen en de oceaan. Naast vervuiling is het ronduit bedreigend voor de biodiversiteit en gevaarlijk voor dieren. Daarom is bio ook weer vriendelijker voor dieren!

9. Zachter voor je huid

Biologisch katoen wordt met de hand geplukt, regulier katoen wordt meestal machinaal geoogst. De vezels van biologisch katoen zijn doorgaans langer. Door ze met de hand te plukken worden de vezels niet beschadigd waardoor de stoffen meestal zachter zijn en langer meegaan. Perfect dus voor de basics die je vaak draagt en waar je je goed in wil voelen, zoals je t-shirts en je nachtkleding.

10. Jij maakt het verschil

Slechts 0,7% van al het verbouwde katoen in de wereld is biologisch. Biokatoen heeft duidelijke voordelen voor iedereen die betrokken is bij het maken van jouw kleding en voor jezelf. Wanneer jij kiest voor biologisch in plaats van regulier katoen, geef je een krachtig signaal. Jij hebt de macht om merken, producenten en zelfs boeren te beïnvloeden. Laten we samen zorgen dat bio katoen aan belang wint!

Hoe weet je zeker of het over bio katoen gaat? 

Kijk uit naar het ‘GOTS’ label, het bekendste biocertificaat. De Global Organic Textile Standard staat garant voor het telen van biologisch katoen, tot de verwerking in het naaiatelier, en garandeert ook een minimum aan goede werkomstandigheden in de fabrieken en in de naaiateliers. Vele merken die wij aanbieden, waaronder ARMEDANGELS, beschikken over het GOTS certificaat.